Voor een goed plan is altijd geld, horen we tegenwoordig van de banken. En dat is waarschijnlijk ook wel zo.
Maar: wat is dan een goed plan?
Mijn aanvraag aan de bank: hoe dien ik die in?
Banken beoordelen businessplannen voor MKB-kredieten de laatste jaren aanzienlijk strenger. Dat komt voornamelijk door de mate van bewerkelijkheid van voor de bank ‘kleine’ kredieten en een (terecht) meer kritische beoordeling van risico’s in het MKB.
Voor MKB ondernemers die financiering zoeken, vooral voor uitbreidingsinvesteringen, natuurlijke groei en bijv. overnames is het van groot belang rekening te houden met de beoordelingsmethode van de bank. Voor kredieten tot € 1 miljoen bieden de grote drie (ABN AMRO, ING en Rabo) de mogelijkheid om online een aanvraag te doen. Op die manier is de aanvraag voor de bank minder bewerkelijk. Voor grotere bedragen is het nodig één of meer adviesgesprekken met een accountmanager en/of kredietspecialist te hebben.
Het is tegenwoordig mogelijk de financiële gegevens direct via het boekhoudpakket of via de accountant in te voeren in de online aanvraag. Dat maakt het voor u als ondernemer makkelijker en voor de bank vanzelfsprekend ook.
Mijn aanvraag: waar let de bank eigenlijk op?
Hoe u uw kredietaanvraag ook doet (online of via een adviseur), voor succes is het essentieel de aanvraag goed voor te bereiden. Een eerste indruk maakt u maar één keer en een afwijzing betekent meestal dat een herziene aanvraag – zelfs als u de aspecten die tot afwijzing leidden heeft aangepast – geen succes oplevert. Kortom, bereid de aanvraag meteen de eerste keer goed voor!
Waar de banken in hun beoordeling grote betekenis aan hechten is:
- Uw businessplan: heeft u nagedacht over uw toekomst, sterke punten, zwakke punten, kansen, bedreigingen, risico’s en waar wilt u de financiering voor gebruiken?
- Uw track record: heeft u (relevante) ervaring als ondernemer of begint u net?
- Uw cashflow: genereert uw onderneming voldoende cash om aan de verplichtingen van de financiering te voldoen en heeft u dan nog genoeg over om uw groei te financieren, investeringen te doen en uzelf een redelijk arbeidsloon te betalen?
- Uw liquiditeit: heeft u voldoende cash beschikbaar om de verplichtingen op korte termijn te kunnen voldoen, ook als u de rente en aflossing van de nieuwe financiering meerekent?
- Zekerheden: als alles onverhoopt fout zou gaan, zijn er dan bezittingen in de onderneming waarvan de opbrengst bij gedwongen verkoop de schuld kan helpen aflossen?
- Uw eigen vermogen of solvabiliteit: heeft de onderneming genoeg buffers, eigen vermogen, om een tegenvaller op te kunnen vangen? En kunt u eventueel nog extra vermogen uit privé inbrengen als dat nodig zou zijn?
Mijn aanvraag: wat zijn de tips & tricks?
Tot zover lijkt het best simpel. Maar u weet niet precies hoe de bank uw plan op elk van deze criteria zal beoordelen. Elke bank heeft immers eigen regels. Toch is er gelukkig een rode draad te vinden!
Businessplan
Er zijn verschillende tools te vinden om u op weg te helpen. Laat het concept plan opstellen of op zijn minst kritisch tegenlezen, door uw adviseur of een professionele relatie. Denk aan een accountant, fiscalist, financieel adviseur, bevriend ondernemer of commissaris. Houd het helder en compact, benoem de essentie!
Track record
Als uw onderneming drie jaar of meer bestaat en liefst al deze jaren winstgevend was, dan wordt dit meestal als voldoende beoordeeld. Een enkel verliesjaar leidt meestal ook niet direct tot een afwijzing, als het maar niet het laatst afgesloten boekjaar was. Let op: uw verliesjaar goed uitleggen kan het risico in de beoordeling van de bank verlagen. Denk bijvoorbeeld aan incidentele verliezen, tijdelijk negatieve marktomstandigheden of inmiddels voltooide organisatorische veranderingen.
Cashflow
Als u een financiële begroting voor drie tot vijf jaren in de toekomst maakt, tel dan bij de begrote nettowinst (na uw ondernemersloon) op: de afschrijvingen en de betaalde rente. Als dan ieder jaar voldoende overblijft om de aflossingen en de nodige investeringen te doen, dan komt u hier ook meestal aan een voldoende.
Liquiditeit
Hier wordt vaak gekeken naar uw korte activa, met name de debiteuren, de voorraad en de geldmiddelen. Als dit getal tenminste groter is dan 1,5 x de kortlopende verplichtingen, dan wordt dit gegeven meestal als voldoende beschouwd.
Zekerheden
In eerste instantie wordt gekeken naar de activa in de onderneming, dus de debiteuren, de voorraad en de vaste activa, zoals voertuigen en onroerend goed. Aanvullend kan tegenwoordig tot substantiële bedragen een staatsgarantie op de financiering worden verkregen. Die kan variëren van 50% tot 90% van de financiering. U betaalt daar wel een flinke premie voor. Voor niet-innovatief Borgstellingskrediet (BSK) varieert de eenmalige afsluitprovisie van 3,9% tot 5,85%, voor een innovatief BSK zelfs van 5,55% tot 8,35%. Hoewel vaak gedacht wordt dat dit het belangrijkste gegeven is, wordt een kredietaanvraag bij de bank maar zelden wegens een tekort aan zekerheden afgewezen.
Eigen vermogen
Dit is het lastigste gegeven. Want dat eigen vermogen wordt door de bank anders berekend dan wat u in uw jaarrekening onder die naam ziet staan. De bank bepaalt het z.g. Bancair Aansprakelijk Vermogen als eigen maatstaf. Meestal wordt dat Bancair Aansprakelijk Vermogen bepaald door het Eigen Vermogen in de balans uit te drukken als percentage van het balanstotaal. Dat betekent dat het Eigen vermogen op de balansdatum wordt bepaald. Meestal op 31 december van het kalenderjaar, dat is niet altijd de dag dat uw balanstotaal op z’n laagst is. Dat kan al meteen leiden tot een relatief lage solvabiliteit, wat de kans op een succesvolle kredietaanvraag verlaagt. Daarna wordt meestal letterlijk naar het balanstotaal gekeken, dus is het zaak dat u een eventuele grote hoeveelheid kasmiddelen gebruikt om vóór balansdatum de korte schulden te betalen en zo het balanstotaal te verlagen. De banken zouden theoretisch die saldering in hun systeem kunnen doen, maar dat is niet gebruikelijk.
Immateriële activa (met name betaalde Goodwill, licenties en patenten) worden doorgaans van het Eigen Vermogen afgetrokken omdat de bank hier geen waarde aan toekent als uw onderneming in zwaar weer zou komen. Mocht u stille en/of geheime reserves in uw balans vermoeden, maak die dan vooral zichtbaar, met een goede onderbouwing. Als bijvoorbeeld uw bedrijfspand nog maar voor de helft van de actuele marktwaarde op de balans staat, lever dan een actueel taxatierapport van een gegoede partij aan om duidelijk te maken dat uw feitelijke vermogen sterker is dan wat uit de balans blijkt.
Voor de bank moeilijk te beoordelen activa zoals voorraden van bijzondere aard (bijvoorbeeld antieke muziekinstrumenten, bederfelijke goederen zoals verse vis of zaken die mogelijk milieurisico’s in zich dragen) en vooral onderhanden werk worden niet zelden negatief gecorrigeerd op het Eigen Vermogen. Rekening courant verhoudingen (vorderingen op de DGA) met privé worden afgetrokken van de solvabiliteit. Sommige voorzieningen en de meeste achtergestelde leningen die in de passiva zichtbaar zijn, worden positief gecorrigeerd en dus bij het Eigen Vermogen opgeteld.
Na al deze bewerkingen blijft een getal over dat de bank ziet als te hanteren eigen vermogen. Waar vroeger verondersteld werd dat Nederlandse banken rond de 30% van het balanstotaal een voldoende eigen vermogen vonden, zie ik tegenwoordig dat de banken in het MKB liever een bandbreedte tussen 40% en 50% eigen vermogen zien. Afhankelijk van de branche, de vooruitzichten en met een uitstekend businessplan zijn er soms ook mogelijkheden bij een lager percentage Eigen Vermogen. Zeker in combinatie met het al genoemde Staatsgegarandeerde krediet.
Mijn aanvraag: wat als ik onvoldoende scoor op het eigen vermogen?
De crux van dit betoog: bereken zo precies mogelijk wat de bank als uw eigen vermogen zal zien. Als u of uw adviseur al deze berekeningen maakt en vaststelt dan uw eigen vermogen (flink) onder de 40% ligt, houdt er dan rekening mee dat de bank ‘nee’ gaat zeggen. En zelfs als u daarna aanvullend vermogen kunt vinden, is uw aanvraag bij die bank meestal niet meer opnieuw succesvol in te dienen.
Het is dus belangrijk dat u bij een mogelijk te laag Eigen Vermogen al vóór uw bezoek aan de bank aanvullend vermogen vindt. Dat kan op meerdere manieren, de meest voor de hand liggende:
- Stel uw investering uit tot u uit winstinhouding meer eigen vermogen heeft. Dat kost natuurlijk tijd, wat dit een minder populaire methode maakt;
- Verlaag uw balanstotaal door uw balans verder ‘op te schonen’. Hier wordt uw onderneming natuurlijk alleen maar cosmetisch sterker van. Meestal ook niet de beste oplossing;
- Herwaardeer activa in de jaarrekening, waardoor uw vermogen groter lijkt. Hier prikken de banken snel doorheen, dus ik raad deze methode echt af;
- Breng extra kapitaal in vanuit uw privévermogen. Een uitstekende oplossing, al is dit niet voor iedereen weggelegd;
Als de bovenstaande methoden niet of onvoldoende resultaat opleveren, onderzoek dan de mogelijkheden om een investeerder bij uw onderneming te betrekken. Een investeerder zal, als hij of zij uw propositie interessant vindt, meestal een aandeel in uw onderneming willen in ruil voor een financiële injectie, in de vorm van eigen vermogen (aandelen). Er zijn ook investeerders die alleen achtergestelde leningen verstrekken maar wel meer risico willen nemen dan de bank. Een interessant alternatief.
Als de bank daarna uw balans beoordeelt, dan is het Eigen Vermogen natuurlijk sterker. En bovendien ziet de bank dat iemand met geld en verstand van zaken in uw plan gelooft en met u mee wil doen. De combinatie van een solide Eigen Vermogen en de extra support van de investeerder zal meestal het verschil betekenen tussen een kredietafwijzing of een goede financiering van uw bedrijf.
In mijn volgende artikel zal ik ingaan op het proces van het zoeken en vinden van extra eigen vermogen via investeerders.
Voor vragen en suggesties ben ik graag beschikbaar via: petrarca@yescf.nl
Over Josip Petrarca
Josip Petrarca (1958) is Associate Partner bij YES Corporate Finance B.V. uit Utrecht en heeft meer dan 35 jaar ervaring in ondernemingsfinanciering en bedrijfsoverdrachten, bij o.m. ABN AMRO Bank, Rabobank.
Over YES Corporate Finance
YES Corporate Finance is een succesvol onafhankelijk advieskantoor op het gebied van bedrijfsverkoop, fusies en overnames, bedrijfsfinanciering en groeifinanciering. Wij adviseren en begeleiden u niet alleen bij het kopen en verkopen van ondernemingen. Wij kunnen ook de gewenste bankfinanciering voor u regelen of het benodigde groeikapitaal voor u aantrekken. Dat alles doen wij tegen de meest gunstige condities. Aan de ene kant begeleiden we dus ambitieuze ondernemers met uitbreidingsplannen. Aan de andere kant helpen we eigenaren van middelgrote bedrijven die een oplossing zoeken voor hun opvolging. YES Corporate Finance richt zich met name op het middenbedrijf, maar ook op DGA’s.
YES Corporate Finance is opgericht door ondernemende adviseurs met jarenlange ervaring in het verkopen van bedrijven, fusies, overnames en financieringen. Elke partner heeft een groot aantal succesvolle transacties gerealiseerd. Daarnaast werken wij al vele jaren met elkaar samen. Ondernemers zoals u helpen bij het tot stand brengen van geslaagde transacties, dat is onze ambitie.
YES Corporate Finance maakt internationaal deel uit van de Alliance of International Corporate Advisors (AICA). Hierdoor beschikt YES Corporate Finance over een uitstekend internationaal netwerk in meer dan 40 landen met meer dan 60 kantoren. AICA heeft wereldwijd meer dan 200 adviseurs en een groot aantal sector specialisten. Meer informatie over AICA
Contact gegevens:
Hooghiemstraplein 68
3514 AX Utrecht
www.yescf.nl
welkom@yescf.nl
